Nhắc đến nền ẩm thực Việt Nam, nổi tiếng nhất chính là món Phở, bánh mì, bún chả. Gần đây một món ăn đã góp phần làm nên thương hiệu và tinh hoa ẩm thực đất nước giới thiệu ra bạn bè quốc tế. Đó chính là bánh xèo, một món ăn dân dã nhưng mang đậm nét tinh tế từ hương vị của nó. Món ăn được nhiều người yêu thích, cũng được coi là món ăn đường phố; tuy khiêm tốn về chỗ ngồi ăn uống nhưng món bánh hấp dẫn này đã tạo ra một làn sóng hết sức nổi tiếng đối với thực khách nước ngoài.
Và nếu được hỏi, dân sành ăn chuyên nghiệp sẽ nói hãy đến với mỗi miền tại Việt Nam để thử sự đa dạng và tinh hoa trong cách chế biến tại mỗi miền Bắc Trung Nam đối với món bánh này. Cái tên “bánh xèo” đơn giản được nghĩ ra từ việc âm thanh khi mà bột gạo đổ một lớp mỏng lên chảo nóng. Mỗi vùng miền sẽ cho ra miếng bánh với vỏ có độ giòn khác nhau; kích cỡ cũng khác nhau và tạo nên sự đang dạng, tinh túy cho món ăn này.
Xuất xứ của Bánh xèo
Tuy không rõ thời điểm ra đời; nhưng bánh xèo thường được cho là xuất xứ từ miền Trung nước ta. Vào thời Tây Sơn; món ăn này thậm chí phổ biến đến mức được dùng thay cơm vào ngày 2 và ngày 16 âm lịch hàng tháng.
Có khá nhiều ý kiến về nguồn gốc loại bánh này. Có người cho rằng nó là công thức này được học từ người Chăm trong nhiều thế kỷ trước; cũng có người cho rằng biến thể của bánh khoái của Huế; cũng có ý kiến nói rằng ẩm thực Nam Ấn trước thế kỷ XI đã tạo nên món ngày nay.
Dù nguồn gốc xuất xứ từ đâu thì hiện nay món bánh xèo được người dân ưa chuộng; mỗi miền lại có những sự đang dạng trong cách chế biến; nhân và những món ăn kèm. Bên cạnh đó nước chấm; linh hồn của món ăn này cũng được thay đổi mùi vị độc đáo để phù hợp với khẩu phần ăn của từng vùng miền. Chúng ta cùng tìm hiểu món ăn này qua mỗi vùng để hiểu được sự đang dạng của nó.
Bánh xèo miền Trung
Nhưng bất kể nguồn gốc thật sự là gì; phải thừa nhận rằng chiếc bánh xèo miền Trung vẫn là nguyên bản của vô số biến thể khác. Ở các tỉnh Quảng Ngãi; Bình Định hay Quảng Nam, bánh xèo có kích cỡ vừa và được cuốn trong bánh tráng. Đi về phía Nam đến các tỉnh Ninh Thuận; Khánh Hòa và Bình Thuận, người ta sử dụng hải sản như tôm để thay thế cho thịt; bên cạnh đó còn cho lên một ít giá đỗ. Nước chấm chính là linh hồn của món ăn này là nước mắm pha với ớt và sốt đậu phộng rang; bánh ở đây có kích cỡ nhỏ hơn và thỉnh thoảng được cuốn với rau sống.
Bánh xèo miền Trung thường được ăn kèm với chuối chát; khế chua và nhiều loại rau thơm. Trong khi đó, các đầu bếp miền Nam pha nước cốt dừa vào khâu trộn bột; rồi cho thêm nấm hoặc ngó sen vào làm nhân. Mỗi người làm bánh xèo lại có một công thức riêng; kết hợp các nguyên liệu cơ bản là nước mắm; chanh và ớt với một loạt gia vị khác; tạo nên sự đa dạng về hương vị cho món ăn. Một số tỉnh của miền Trung dùng đồ muối như su hào; cà rốt hoặc đu đủ muối ngọt để dùng kèm. Với sự kết hợp này tạo mới lạ và món bánh cũng được trung hòa hương vị hơn.
Bánh xèo miền Nam
Kích cỡ của bánh xèo miền Nam khá lớn; càng đi dần vào miền trong nó lại càng lớn hơn. Tại Biên Hòa, Cần Thơ và Sài Gòn; ta thấy những chiếc bánh xèo to thật to với phần nhân bao gồm nào là thịt heo; tôm, giá, đậu xanh, đi kèm là rau thơm và các loại rau sống để đỡ ngán.
Trên thực tế, bánh xèo chỉ mới trở nên phổ biến ở Sài Gòn trong vài thập kỷ trở lại đây. Theo VnEconomy, món ăn này chưa được biết đến nhiều trong suốt những năm 1960; 1970 mà mãi đến những năm 1980, khi người lao động tứ phương đổ về thành phố và trong đó có rất nhiều người đến từ các tỉnh miền Trung; bánh xèo mới dần được ưa thích nhờ sự tiện lợi của nó. Chiếc bánh vừa ngon miệng vừa gói gọn trong tàu lá chuối; từng là bữa ăn theo chân người nông dân ra đồng làm lụng.
Khi càng có nhiều người miền Trung chuyển vào Sài Gòn sinh sống; khắp các góc phố ngày càng có nhiều xe đẩy phục vụ món ăn bình dân này cho người lao động. Sau đó, bánh xèo dần được tầng lớp khá giả tại Sài thành biết đến và nhờ đó bắt đầu xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng lớn. Giờ đây, những chuỗi nhà hàng bánh xèo như Ăn Là Ghiền hay Bánh Xèo Mười Xiềm đều là những thương hiệu nổi tiếng cả nước. Dù vậy, nếu được hỏi; chúng tôi sẽ trả lời rằng bánh xèo đường phố vẫn mang lại trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời nhất.
Nguồn: Urbanistvietnam.com
