Địa danh khảo cổ Al Zubarah là tàn tích của một thị trấn cảng trong vịnh vào thế kỷ 18. Đây là địa điểm duy nhất ở Qatar được công nhận là Di sản Thế giới. Tuy nhiên, địa danh Al Zubarah tuy ở xa trung tâm Doha, không được lộng lẫy và nguy nga như những công trình kiến trúc độc đáo khác ở Qatar nhưng vẫn luôn là địa điểm thu hút khách du lịch. Du khách đến với Al Zubarah bởi vẻ ngoài độc đáo và những dấu vết của thời gian được hé lộ qua những hiện vật cổ, họ đến đây để lắng nghe quá khứ và trân trọng những hiện vật này với giá trị chứng tích lịch sử sẽ không bao giờ biến mất.
Các thị trấn cảng dọc theo Vịnh Mexico còn nguyên vẹn dưới lớp cát sa mạc nóng bỏng. Di tích khảo cổ học có giá trị. Một thắng cảnh hiếm có ở Qatar, được UNESCO đưa vào danh sách di sản văn hóa thế giới. Khi đến địa điểm Al Zubarah, bạn phải quay ngược chiều kim đồng hồ và “tìm thời gian đã mất” trên tàu tốc hành.
Một thị trấn bị lãng quên
Theo tài liệu của UNESCO, thị trấn Al Zubarah được thành lập bởi các thương gia đến từ Kuwai, từng phát triển mạnh mẽ như một trung tâm giao dịch ngọc trai trong những năm cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19. Ở thời kỳ đỉnh cao, thị trấn này là nơi sinh sống của khoảng 6.000 đến 9.000 người. Đây là một đầu mối thương mại hàng hải quan trọng ở khu vực Ấn Độ Dương, Ả Rập và Tây Á.
Năm 1811, thị trấn bị quân Ai Cập phá hủy nặng nề và bị bỏ rơi hoàn toàn trong những trong những thập niên sau đó. Cùng với thời gian, phần lớn di tích này đã bị bao phủ bởi một lớp cát thổi từ sa mạc. Điều này giúp bảo vệ những công trình còn lại như nhà cửa, bến cảng, cung điện, thánh đường…
Vào thế kỷ 20, một phần nhỏ của di tích đã được khai quật, làm phát lộ các bằng chứng về một đô thị thượng mại phát triển thịnh vượng dựa trên nghề lặn tìm và buôn bán ngọc trai. Kết quả khai quật cho thấy Al Zubarah được quy hoạch quy củ với nhiều đường phố chạy vuông góc với nhau và một số khu dân cư được xây dựng theo mạng lưới chặt chẽ.
Được bảo vệ bởi bức tường lớn
Thị trấn từng được bảo vệ bằng một tường thành lớn bao quanh một vòng cung 2,5km, được bảo vệ bởi 22 tháp dạng bán nguyệt bố trí dọc theo các bức tường. Cách thị trấn không xa là tàn tích của pháo đài của Qal’at Murair cùng những bằng chứng cho thấy nguồn cung cấp nước cho sa mạc đã được quản lý và bảo vệ như thế nào. Các nhà nghiên cứu đánh giá, thị trấn cổ Al Zubarah là một trong những thị trấn cảng Vùng Vịnh thế kỷ 18 được bảo tồn tốt nhất cho tới nay.
Lịch sử thị trấn bị cát trắng chôn vùi được kể lại, trực quan và sinh động. Nhờ những hiện vật được nâng niu trong phòng trưng bày nằm kế bên pháo đài tròn 80 tuổi Al Zubarah. Ở nơi đây, người ta đã ghi lại hải trình đầu tiên. Khi những thương nhân Kuwait đầu tiên quyết định rời xứ sở Grain. Giong buồm ra khơi và cập bến Qatar để tìm nguồn ngọc trai. Dự án khảo cổ QNHER đã phát hiện tới hơn 200 mảnh vỡ của đồ gia dụng bằng sứ thời Ubaid và hơn 1500 dụng cụ bằng đá từ Thổ Nhĩ Kỳ.
Cũng trong phòng trưng bày, chúng tôi được ngắm nhìn rất nhiều hiện vật quý. Được cát bỏng sa mạc gìn giữ suốt vài thế kỷ như tiền xu; đồ trang sức bằng ngà voi Ba Tư; đồ gốm sứ Trung Hoa; ngọc trai; vỏ ốc…Tất cả mang lại những hình dung rõ nét. Về một thương cảng giao thương tấp nập, “trên bến dưới thuyền” nhộn nhịp của thời quá khứ xa xưa.
Được xây dựng để bảo vệ bờ biển Tây Bắc khi xưa
Cùng với cảng biển được xây dựng theo lệnh của Sheikh Abdulah bin Jassim Al Thani. Nhằm bảo vệ bờ biển phía Tây Bắc của Qatar. Pháo đài Al Zubarah cũng nhanh chóng được hoàn tất vào năm 1938. Một công trình hình vuông, với những bức tường nghiêng. Vào bên trong với ba tháp canh hình tròn và một tháp phía Đông Nam có hình chữ nhật. Là một công trình quân sự nổi tiếng thuộc khu vực Trung Đông. Nó mang thiết kế đặc trưng của các pháo đài truyền thống trên bán đảo Arab.
Được xây dựng trên nền móng bê tông theo kỹ thuật hiện đại. Mặc cho thị trấn cổ bị lãng quên hoàn toàn kế bên. Pháo đài vẫn được lực lượng phòng vệ Qatar sử dụng như một tiền đồn bảo vệ bờ biển. Cho đến đầu những năm 1980. Được khôi phục kiến trúc nguyên bản vào năm 1987, giờ đây pháo đài vẫn sừng sững giữa sa mạc mênh mông. Tồn tại như một bảo tàng địa phương hấp dẫn. Nhanh chóng trở thành điểm đến thu hút khách du lịch hàng đầu tại quốc gia này. Lang thang trong khuôn viên pháo đài. Có thể nghe tiếng thì thầm của thời gian vọng về, rất khẽ.
Trong những bức hình, những thông tin, những video clip được trình bày ngắn gọn. Nhưng không kém phần hấp dẫn tại mỗi căn phòng. Với người say mê lịch sử, đam mê tìm hiểu những kiến thức khoa học, Al Zubarah là một điểm đến không thể bỏ qua, bởi những vốn di tích cổ vô giá mà nó đang cất giữ trong lòng.
Nguồn: Khoahoc.tv
